Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Sadıkoğlu, tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını sebebiyle ülke olarak zor bir dönemden geçildiğini belirterek, Meclis Başkanı ve üyelere bu süreçteki yoğun çalışmalarından dolayı teşekkür etti.

Toplantı gündemi kapsamında ilk olarak Koç Holding Ekonomik Araştırmalar Koordinatörü Ahmet Çimenoğlu tarafından Dünya ve Türkiye’nin ekonomik görünümü hakkında bilgiler sunuldu. Çimenoğlu, özellikle Nisan ayında COVID19 etkilerinin güven endekslerine sert bir şekilde yansıdığını, diğer taraftan salgının önümüzdeki dönem seyri ve turizm/ihracat performansının toparlanmanın hızını belirleyeceğine değindi. Yabancı yatırımcının son bir yılda toplam sermaye çıkışının 11,2 milyar dolar olduğu dikkate alındığında ihracat performansının öneminin çok daha öne çıktığına dikkat çekti.

Sonrasında Meclisin düzenli gündem maddelerinden olan Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) sektör verilerinin üretim, iç satış ve ihracat rakamları ve İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) sektörel ihracat verilerinin güncel hali paylaşıldı. 

2020 Ocak-Nisan kümülatif verilerine bakıldığında COVID19 sürecinden önceki dönemin pozitif etkisi ile 6 büyük eşyada iç satışlarda, bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,6 artış görüldüğü, Nisan Ayı özelinde iç pazarda daralmanın bir önceki yılın aynı ayına göre %11 seviyesinde olduğu bilgisi verildi. 

Ocak-Nisan dönemine ihracat ve üretim verilerine bakıldığında ise, geçen seneye kıyasla ihracattaki daralmanın %10,6 iken üretimdeki daralmanın %14 seviyesinde olduğu bilgisi paylaşıldı. İMMİB’in dayanıklı tüketim malları (DTM) ihracat verilerinin yer aldığı sunumunda ise, 2020 Ocak-Mayıs kümülatif verilerine bakıldığında; bir önceki yılın aynı dönemine göre değer olarak %18,7 miktar olarak ise %16,6 azalma olduğu bilgisi paylaşıldı. 

Ülke bazında bakıldığında DTM ihracatında en büyük payın %62 ile AB olduğu, ihracatta payı %55 olan ilk 10 ülkeye bakıldığında ise, bir önceki seneye göre %15’lik düşüş olmasına rağmen ilk sırada Almanya’nın yer aldığı ifade edildi. İhracatta en fazla azalmanın %38 ile Fransa’da görüldüğü, en fazla artışın ise Ukrayna ve Mısır’a yapılan ihracatta olduğu bilgisi verildi. 

Toplam beyaz eşya ihracatında geçen senenin aynı dönemine kıyasla, miktar açısından %19, değer olarak %20 azalma olduğu, ihracatta buzdolabı ve soğutucuların %28 ile en büyük paya sahip olduğu belirtildi. Teknoloji yoğunluğuna göre dayanıklı tüketim DTM ihracatına bakıldığında, aynı dönemde değer ve kg birim fiyatta bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla %23 ve %11 azalma görüldüğü bilgisi paylaşıldı. Yüksek teknoloji ihracatında en yüksek payın %43 ile TV alıcılarında olduğu bilgisi eklendi. Bunun yanında, tüketici elektroniği ihracatında geçen senenin aynı dönemine kıyasla miktar olarak %9, değer olarak %17 azalış olduğu, en büyük payın %42 ile elektrik elektronik malzemelerinde olduğu bilgisi paylaşıldı. Son olarak, Türkiye genelinde tüm sektörlere bakıldığında 2020 Ocak-Mayıs kümülatif verilerine göre dayanıklı tüketim ürünlerinin ihracatın %5,8’ini oluşturduğu bilgisi verildi.

Sektörel verilerden sonra, Avrupa Ev Aletleri Üreticileri Derneği (APPLİA)’nin 2018-2019 raporu hakkında bilgi verildi. Söz konusu raporda, sektörün istihdam ve ekonomiye katkılarının yanında ev cihazları endüstrisinin geçtiğimiz yıllara göre üretimde atık, su tüketimi ve enerji tüketiminde gerçekleştirdiği azaltımın yer aldığı, sektörün yarattığı katma değerin ortaya koyulduğu bilgisi verildi. 

Sonrasında, ülkemizde DTM sektörünü temsil eden STK’lar tarafından yayınlanan veriler gözden geçirilerek, DTM sektörünün ülkemiz ekonomisine katkısı ve çevreyi korumaya yönelik verilerini içerecek şekilde APPLiA raporuna benzer bir çalışmanın yapılabileceği değerlendirildi. İlgili çalışma kapsamında sektörün teknolojik göstergesi (bağlantılı cihaz, patent sayısı), istihdam, orta-yüksek ve yüksek teknoloji ihracatı, üretimde su/enerji/atık miktarı azaltım gibi verilerden hangilerinin kapsama alınabileceğinin değerlendirilerek, çalışmaya başlanması uygun bulundu.

Toplantıda ayrıca, BREXIT kapsamında Birleşik Krallık tarafından duyurulan global tarifeler ve bunun sektörel etkisi gündeme taşındı. BREXIT geçiş dönemi sonunda 01.01.2021 itibariyle Birleşik Krallık tarafından üçüncü ülkelere uygulanacak global tarifelerin 19.05.2020 tarihinde açıklandığı,  01.01.2021 tarihi itibariyle Birleşik Krallık tarafından STA imzalanmış olan veya Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) dışında kalan ülkelerin belirtilen oranlara tabi olacağı bilgisi verildi. Tarife programının basitleştirilmesi ve idari yüklerin azaltılması için oranların standart yüzdelere indirgenmesi ve %2’nin altındakilerin kaldırılması gibi düzenlemeler yapıldığı belirtildi. Bunun yanında, ülkede üretimi olmayan ürünlere tüketicilerin rekabetçi fiyatlar ile erişimin amaçlanarak belirli kalemlerde vergilerin sıfırlandığı duyuruldu. Soğutucu/dondurucu ve bulaşık makinesi ürünlerinde mevcut durumda üçüncü ülkelere uygulanan MFN tarifelerinin sıfırlandığı bilgisi verildi. Son olarak, Birleşik Krallık pazarının ülkemiz ve DTM sektörü açısından önemi vurgulanarak ihracat rekabetçiliği için hızlı bir şekilde aynı koşullarda bir STA imzalanması konusundaki hassasiyet vurgulandı.

Toplantının son gündem maddesi kapsamında Rekabet Kurumu tarafından yürütülmekte olan “Dijitalleşme ve Rekabet Politikası Raporu” hakkında bilgilendirme yapıldı. İnternet üzerinden ve pazar yerlerinden satış konusunda dünyada ve ülkemizdeki mevzuat kapsamı hakkında bilgi verildi. Hâlihazırda Rekabet Kurumu tarafından yürütülmekte olan “Dijitalleşme ve Rekabet Politikası Raporu” kapsamında Türkiye E-Ticaret Meclisi altında büyük oranda pazar yerlerinin görüşlerinin yansıtıldığı, konunun DTM sektörünü doğrudan ilgilendirmesi nedeniyle Meclis olarak görüş bildirim sürecine müdahil olunmasının uygun olacağı değerlendirildi. Meclis görüşünün oluşturulması için Üyelerden yazılı görüş sorulması kararlaştırıldı.