05.03.2013 / İstanbul
HABER VİDEOSU İÇİN TIKLAYINIZ.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un himayelerinde düzenlenen ve iki gün sürecek Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde başladı. Forumun açılışına TOBB ve DEİK Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ile birlikte Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Türkmenistan Maliye Bakanı Dovletgeldi Sadykov, Türk-Türkmen İş Konseyi Başkanı Sefa Gömdeniz ve çok sayıda işadamı katıldı. Cumhurbaşkanları Gül ve Berdimuhamedov toplantıya mesajlarıyla iştirak ettiler.
TOBB ve DEİK Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, yatırım formunun açılışında yaptığı konuşmada, TOBB ve DEİK olarak, ortak tarihi, dili, dini ve kültürü paylaşan iki kardeş ülke ve halk arasında, “Bir Millet, İki Devlet” temelinde, ilişkilerimizi daha ileri seviyelere taşımanın gayreti içinde olduklarının altını çizdi.
İlişkilerin, 2007 yılından sonra Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov ve Cumhurbaşkanımız Gül’ün öncülüğünde yeni bir ivme kazanarak hızla gelişmeye devam ettiğini belirten Hisarcıklıoğlu, “Ülkelerimiz arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulmasının 20. yılı olan 2012’de, aramızdaki ilişkiler en ileri seviyesine ulaştı. Karşılıklı ticaret hacmimiz 2 milyar dolar seviyesine çıktı. Türk müteahhitlik şirketleri 2012 yılında, Türkmenistan'da 4,9 milyar dolar değerinde 80 yeni proje üstlendi. Türkmenistan, Türk müteahhitlerinin en çok iş yaptığı ülke oldu. Hormetli Prezident Gurbanguli Berdimuhamedov’a Turk muteahhitlere guvendiği ve müteahhitlerimize verdiği desteklerden ötürü sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz” dedi.
-Avrasya’nın küresel düzendeki ağırlığı artıyor
Dünya siyasi ve iktisadi güç haritası yeniden şekillenirken, Avrasya’nın küresel iktisadi düzendeki ağırlığının hızla arttığına değinen Hisarcıklıoğlu, küresel ekonominin ağırlık merkezi Atlantik’ten Asya Pasifik’e kayarken, yükselen Asya ile Avrupa arasında geçiş havzası olarak Avrasya bölgesinin öneminin daha da arttığını söyledi. Hisarcıklıoğlu, ortaya çıkan bu yeni yapıda, Türkmenistan, sahip olduğu zengin doğal kaynakları, Hazar kıyısındaki stratejik konumu ile vazgeçilmez bir ülke olduğunu ifade etti.
Türk iş dünyası olarak, Türkmenistan’da devam eden reformları ve kalkınma stratejilerini; dış politika atılımlarını ve açılımlarını yürekten desteklediklerini ve yakinen takip etiklerini anlatan Hisarcıklıoğlu şöyle konuştu:
“Ortak coğrafyamız yeniden bir cazibe merkezi haline gelirken, İpek Yolu eksenindeki rekabet ve işbirliği, önümüzdeki dönemde küresel refahı ve istikrarı şekillendirecek.
Yeniden şekillenen küresel güç dengeleri içinde, Türkmenistan, sahip olduğu doğal ve beşeri kaynaklarla, İpek Yolu havzasının parlayan yıldızı olacaktır.
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sayın Berdimuhamedov liderliğinde uygulamaya konulan Türkmenistan 2011-2030 Ulusal Sosyo-Ekonomik Kalkınma Programı’nı yakından takip ediyoruz.
İnanıyorum ki, takip edilen bu kalkınma programları ve reformlar ile kardeş ülke Türkmenistan sahip olduğu doğal kaynakları daha iyi değerlendirecek ve küresel ekonomiler içindeki yerini daha da güçlendirecektir.
Türkiye olarak bundan 30 yıl önce sadece 3 milyar dolar ihracat yapıyorduk. Bunun tamamı tarım ürünüydü. Şimdi 200 ülkeye, 152 milyar dolar ihracat yapıyoruz. Yaptığımız ihracatın % 92’si sanayi malı. Türkiye, İtalya ile Çin arasında bir sanayi devi konumunda.
30 yıl önce ülkemize yılda 300 bin turist geliyordu, şimdi yılda 36 milyon turist geliyor. Dünyanın en çok tercih edilen 6. Turizm destinasyonu olduk.
Türkmenistan ise; yıllık ortalama % 10 büyüyor, tüm dünyayı kendine hayran bırakıyor. Hızla sanayileşmeye devam ediyor.
Tekstilde, kimyada, enerjide ve müteahhitlik alanında müthiş birikim oluştu. Son beş yılda sanayi üretim kapasitesi iki kattan fazla arttı.
Tarım ürünlerinin sanayi ürününe dönüştürülerek, katma değer kazanması noktasında büyük yol alınıyor.
Türkmenistan, altyapı hizmetleri bakımından Orta Asya ülkeleri arasında en hızlı gelişen ülke oldu. Bu yönü ile de transit bir ticaret güzergâhı olma noktasına geldi.”
-Birlikte çalışmanın önemi
Türkiye ve Türkmenistan ekonomilerinin daha da ileri noktalara gelmesi için birlikte çalışması gerektiğini vurgulayan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, müteahhitlik alanında Türkiye’nin, Türkmenistan’ın ihtiyacı olan alt ve üst yapı projelerini hayata geçirebileceğini dile getirdi.
Hisarcıklıoğlu, “Bugüne kadar Türk şirketleri, Türkmenistan Devlet Başkanı Sayın Berdimuhamedov’un verdikleri sonsuz destek sayesinde, Türkmenistan’da 30 milyar dolar tutarında projeyi başarıyla tamamladı. 2017 yılında yapılacak Asya Kapalı Salon Oyunları’na ev sahipliği yapacak olan Türkmenistan’ın bu alanda duyacağı ihtiyaçlarını da karşılayabiliriz. Türkiye ile Türkmenistan, bugün İstanbul’da düzenlediğimiz bu yatırım formunda olduğu gibi, Türkmenistan’daki yatırım imkânlarını küresel piyasalara tanıtımını birlikte yapabilir. Bu vesileyle, Türkmenistan’ı da, Makedonya, Almanya, New York gibi İstanbul’da bir yatırım ofisi açmaya davet ediyorum. Böylesine bir merkez, şüphesiz ki Türkmenistan’ı yabancı yatırımcılar için daha rahat erişilebilir hale getirecektir. Bu anlamda, Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu, Türkmenistan’ın küresel piyasalara tanıtımının yapılması, küresel yatırımcılar ile buluşabilmesi için, önemli bir fırsattır” diye konuştu.
-Yatırımların Karşılıklı Teşviki Anlaşması ilişkileri canlandıracak
İki ülke arasında, 1992 yılında imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması’nın yenilenmesi ile yatırım ilişkilerinin canlanacağını bildiren Hisarcıklıoğlu, ticaret alanında Türkmenistan’ın kalkınma sürecine katkı sağlayabileceklerinin altını çizdi. Bunun için, Türkmenistan’ın Dünya Ticaret Örgütü üyeliğine yönelik her desteği verebileceklerini bildiren TOBB Başkanı, “Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üye ülkeleri arasındaki ticaretin kolaylaştırılmasını hedefleyen, ECO Ticaret Anlaşması’na (ECOTA) Türkmenistan’ın taraf olması, hem bölgesel ekonomiye, hem de Türkmenistan’ın dış ticaretine olumlu katkı sağlayacaktır” ifadesini kullandı
-Çin ile Batı arasında artan ticaret Türkmenistan için kalkınmanın anahtarı olabilir
Çin’in, AB ülkelerine olan ihracatının 2001-2011 yılları arasında yüzde 60 oranında artığına işaret eden Hisarcıklıoğlu, “Çin ile Batı arasındaki hızla atan bu ticaret trafiği, Türkmenistan için kalkınmanın anahtarı olabilir. Bu ticaretin İpek Yolu rotası üzerinden geçmesi, Türkmenistan’ın küresel değer zincirlerine entegre olabilmesi için büyük bir fırsattır” dedi.
Bu çerçevede, Türkiye-Türkmenistan arasındaki tren hattının Çin’e’, Kars-Tiflis-Bakü tren hattınınsa, Hazar Denizi üzerinden Türkmenistan’a uzatılması konularında birlikte çalışabileceklerini duyuran Hisarcıklıoğlu, İzmir’in 2020 yılındaki EXPO fuarına adaylığını da hatırlatarak şöyle konuştu: “Bizler inanıyoruz ki, antik medeniyetlerin kalbi İzmir’in güneşi, EXPO 2020 ile tüm dünyaya sağlık ve enerji taşıyacaktır. Biz Türk iş dünyası olarak İzmir’i bu girişiminde destekliyor ve İzmir’in yanında yer alıyoruz. Yapılacak seçimde başta Türkmenistan olmak üzere ülkelerinizin İzmir’e destek vermesini bekliyoruz."
-Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün mesajı
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov'un himayelerinde, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK)/Türk-Türkmen İş Konseyi'nin girişimleri ile Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlenen Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu'nun açılışında Gül, video konferans yöntemiyle katılımcılara seslendi.
Gül, forumun her sene Aşkabad'da yapıldığını hatırlatarak, bu yıl ilk defa Aşkabad dışında bir yerde, İstanbul'da, düzenlenmesinden dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
İki ülkenin sahip olduğu sarsılmaz ortak bağlara işaret eden Gül,''Türkmenistan bizim ata yurdumuz, Türkiye ise hepimizin ortak vatanıdır'' dedi.
Türkmenistan'ın sevincini ve başarısını Türkiye'nin sevinci ve başarısı olarak algıladıklarını ifade eden Gül, bu şuur üzerine inşa edilen ilişkilerin, her geçen gün her alanda güçlenmesinin kendisini memnun ettiğini ve heyecan verdiğini söyledi.
Abdullah Gül, 20 yıl gibi kısa sürede Türkmenistan ile olan ilişkilerin, dostluk ve kardeşliğe yakışır şekilde mükemmel bir seviyeye ulaştığının altını çizerek şunları kaydetti:
''Burada Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov'un payı çok büyüktür. Göreve geldiğim 2007 yılından bu yana, kendisi çeşitli vesilelerle Türkiye'de 6 defa misafirim oldu, ben de 4 defa Türkmenistan'ı ziyaret ettim. Sayın Devlet Başkanı ile himaye ettiğimiz yatırım forumunun çok başarılı geçeceğine eminim. Zira en büyük iş ve ticaret ortağı konumunda olduğumuz Türkmenistan'ın sunduğu fırsatlardan bugün ilk elden bilgi alacaksınız. Böylece Türkmenistan'ın yatırımcılar için nasıl bir cennet olduğunu göreceksiniz, hangi alanların sizin için uygun olduğunu kendiniz belirleyeceksiniz.''
Türkmenistan'ın kalkınma ve gelişme potansiyelinin çok yüksek olduğunu, son derece dinamik bir ülke olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Gül, ''Türkmenistan son 5 yılda ortalama yüzde 11 büyüyen ve 2016 yılına kadar yeni yatırımlar için 70 milyar dolar bütçe ayıran bir ülkedir, doğalgaz kaynakları bakımından dünyanın en zengin dördüncü ülkesidir'' diye konuştu.
Ülkenin başarısıyla Türkiye'nin de iftihar ettiğini ifade eden Gül, ''Türkiye ve Türk firmalarına duydukları güveni ise, takdir ve şükranla karşılıyoruz. Nitekim ticaret hacmimiz 2 milyar dolara yaklaştı. Türk şirketlerin, Türkmenistan'da üstlendiği projelerin toplam değeri 32 milyar dolara ulaşmıştır. Bu ülkede kayıtlı 600'ü aşkın firmamız, bin 400'den fazla projeyi hayata geçirmiştir'' ifadelerini kullandı.
Geçen sene 4,9 milyar dolarla Türk firmalarının dünyada en fazla proje üstlendiği ülkenin Türkmenistan olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Gül, ''Birlikte geleceğe ümitle bakmak için sebebimiz çoktur. Hala daha fazla iş, ticaret ve yatırım imkanları mevcuttur. Bu kapsamda Hazar Denizi kıyısında inşa edilecek liman tesislerine, karayolu ağının yenilenmesine, yeni demiryolları yapımına, sanayi tesisleri inşasına ve yeni konut projelerine bilhassa dikkatlerini çekmek isterim'' diye konuştu.
-Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un mesajı
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov da foruma yazılı bir mesaj göndederek katıldı. Berdimuhamedov mesajında tüm katılımcılara başarılar dilerken şunları ifade etti: “Türkmenistan’ın tarafsızlığı bizim siyasetimizin gereğidir. Ülkemizde istikrarın devamı ve devlet ekonomisinin gelişimi yatırımcıların dikkatini çekmekte. Türkmenistan yabancı yatırımcıların katkısını önemsemekte. Ülkemizde serbest piyasasına geçişte kamunun payı senelerce etkisini devam ettirecektir. Yatırımların öncelikle para olarak değil de yeni teknolojiler olarak çekilmesini istiyoruz. Türkmenistan ekonomisini geliştirmek tüm ülkelerle ikili işbirliğini geliştirmek ve yabancı yatırımları çekmek için ülkemizde önemli çalışmalar yapılmakta. İşadamları bu forumda, Türkmenistan’ın hızla gelişen pazarında doğalgaz, inşaat enerji, finans, turizm, bilgi teknolojileri, tarım ve ulaştırma alanları başta olmak üzere geniş bilgi alacaklar. Bütün katılımcılara başarılar diliyorum”
-Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz
-Türkmenistan Maliye Bakanı Dovletgeldi Sadykov
Türkmenistan Maliye Bakanı Dovletgeldi Sadykov ise forumda yaptığı konuşmada Türkmenistan ekonomisi ve yatırım imkanları hakkında bilgi verdi. Yüksek yatırım aktivitesinin Türkmenistan’ın gelişmesinde kendisini gösterdiğini belirten Sadykov, 2012 yılında temel yatırımların tutarının bir önceki yıla göre 1,3 oranda arttığını duyurdu.
Bakan Sadykov, Türkmenistan’ın dünyada yatırım yapılabilir ülkeler arasında ilk 10’da yer aldığını belirtirken, “Yabancı yatırımları çekmeye ve gelişmiş teknolojileri kazanmaya çalışmaktayız. Ülkemizi kalkınmayı hedefleyen uzun ve orta ölçekli yatırım planımız hayata geçirilmekte” diye konuştu
Yatırımcılar için ülkelerinde sağlanan kolaylıkları anlatan konuk Bakan şöyle konuştu: “Türkmenistan Cumhurbaşkanı ülkede küçük ve orta ölçekli işletmeleri geliştirmeye büyük önem vermekte. Ekonominin gelişimini teşvik etmek amacıyla önemli planlar gerçekleştiriliyor. Özelleştirme anlamında bir liste hazırlanmaktadır. Ülkemizde yaşam sistemi alanlarının geliştirilmesine büyük önem verilmektedir. Türkmenistan’da bundan sonra da gelişim devam edecektir. Güvenilirliğimiz ve zengin kaynaklarımız önemlidir.”
-Türk Türkmen İş Konseyi Başkanı Sefa Gömdeniz
Türk Türkmen İş Konseyi Başkanı Sefa Gömdeniz de Türk firmalarının Türkmenistan’da 2012 yılında 4,9 milyar dolar kontrat imzaladıklarını hatırlatırken, 2013’ün ilk aylarında 3 milyarın üzerinde iş alarak yeni bir rekora gittiklerini anlattı. Gömdeniz, “Şu ana kadar 2 milyar dolara yakın yatırımımız var. Ben tüm işadamlarını Türkmenistan’a yatırım yapmaya davet ediyorum. İstanbul-Aşkabat arasında her gün 4-5 kere düzenli seferimiz var. Bu çok önemli. Forum’a katılan ve destek veren herkese çok teşekkür ederim” diye konuştu.