Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

1.        Öncelikle vurgulamak isterim ki; şahsım gümrük kapılarından bir kuruş maddi kazanç elde etmemiştir. Şahsımın gümrük kapılarından bir kazancı olduğu algısı oluşturulmaya çalışılan haberle ilgili olarak hukuki haklarımı da kullanacağım.

2.        Ülkemizin gümrük kapıları Yap-İşlet-Devret modeli çerçevesinde Gümrük ve Turizm İşletmeleri Ticaret A.Ş. (GTİ) tarafından modernize edilmektedir. GTİ, TOBB başta olmak üzere Türkiye çapındaki 137 Oda ve Borsanın ortaklığı ile kurulmuştur.

3.        Bugüne kadar Habur, Cilvegözü, Kapıkule, Hamzabeyli, Sarp ve Nusaybin Gümrük Kapılarının modernizasyonu tamamlanmıştır. Dilucu, Esendere, Çıldır/Aktaş ve Kapıköy Gümrük Kapıları ile Halkalı Gümrük Müdürlüğü’ndeki çalışmalar devam etmektedir.

4.  Modernizasyonu tamamlanan 6 kapı için yaklaşık 300 milyon TL’lik yatırım yapılmıştır. Yatırımı devam eden 5 kapının ise yaklaşık 450 milyon TL’ye mal olacağı hesaplanmıştır. Böylece devletin kasasından tek kuruş çıkmadan yaklaşık 750 milyon TL’lik yatırım yapılmış olacaktır.

5.        Buna ilave olarak devlete bugüne kadar ödenen vergi tutarı yaklaşık 250 milyon TL’ye ulaşmıştır. Böylece kamunun kazancı 1 milyar TL.’ye ulaşmıştır. İddia edildiği şekilde kamu zarara uğramamıştır.

6.        Haberdeki bilgiler kamuoyunu yanıltıcı şekilde eksik bırakılmıştır. Şöyle ki; sözleşmelerde yer alan yatırım maliyetleri başlangıçtaki tahmini maliyetlerdir. Sonradan kamu tarafından ihtiyaç duyulan yatırımlarla birlikte gerçekleşen maliyetler bunun çok üzerine çıkmaktadır. Mesela Habur Gümrük Kapısı’nın tahmini maliyeti 17,9 milyon TL olarak hesaplanmış, ancak ilave yatırımlarla birlikte 50 milyon TL’yi aşmıştır. Cilvegözü Gümrük Kapısı ise 11.5 milyon TL hesaplanmışken, 30 milyon TL’ye ulaşmıştır.

7.        Gümrük kapılarındaki karlılık rakamları diye belirtilen tutarlar, işletmenin gelir rakamlarıdır. Hiçbir ticari işletmede gelirin tamamı kar değildir. Bu kapılarda da ciddi işletme maliyetleri bulunmaktadır.

8.        Haberde, gümrük kapılarından gelir elde edildiği gibi zarar da edildiği göz ardı edilmiştir. Nusaybin Gümrük Kapısı yaklaşık 30 milyon TL’lik yatırım ile 2011 yılında modernize edilmiş, ancak Suriye’de yaşanan karışıklıklar nedeniyle işletmeye açılamamıştır.  Aynı şekilde Cilvegözü Gümrük Kapısı da yaklaşık olarak 2 yıldır işletilememektedir. Buradaki tüm giderler ve hizmetler GTİ tarafından karşılanmaya devam etmektedir.

-GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI’NDAN "İŞTE MECLİSTEN GİZLENEN RİFAT BABA RAPORU" HABERİNE AÇIKLAMA

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, kara gümrük kapılarının, "kamu-özel sektör işbirliğinin en güzel örneklerinden" birini oluşturan, Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle, bütçeden bir kuruş bile harcanmaksızın yenilendiğini bildirdi.

Bakanlık, bugün bir gazetede yer alan "İşte Meclisten Gizlenen Rifat Baba Raporu" başlıklı haberle ilgili, kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla yazılı açıklama yaptı.

Gümrük kapılarını yenilemek üzere uyguladıkları YİD modelinin, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun ve bu kanunun uygulama usul ve esaslarına ilişkin kararda düzenlendiği belirtilen açıklamada, bunun özel bir finansman modeli olduğu ifade edildi.

Söz konusu modelin bütçe dışı alternatif finansman imkanı sağlaması, kısa sürede sağlıklı bir altyapıya kavuşturması, hizmet için gereken fiziki yapının yanı sıra her türlü teknoloji imkanıyla donatılması, iş akışlarının doğru kurgulanması, bu kurguya uygun yapılanma ile sınır geçişlerinin kolaylaştırılması, hizmet alan ve hizmet sunanların genellikle yerleşim yerinden uzak olan bu noktalarda ihtiyaçlarının karşılanması, diğer ülkelere iyi uygulama örneği teşkil etmesi, yasal prosedürlerin tamamlanması sonrasında ortak kapı modelinin hayata geçirilebilir olması gibi gerekçelerle tercih edildiği aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Kara gümrük kapılarımız, kamu-özel sektör işbirliğinin en güzel örneklerinden birini oluşturan, YİD modeliyle bütçeden bir kuruş bile harcanmaksızın yenilenmektedir. 2012 yılında YİD modeli kapsamında modernize edilen gümrük kapılarımız, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından yayımlanan Sınır Geçiş Noktalarındaki En İyi Uygulamalar El Kitabında, iyi uygulama örnekleri arasında gösterilmiştir.

Bakanlığımız 2014 yılı yatırım bütçesi toplamı 124 milyon 750 bin liradır. Bu güne kadar Bakanlığımızca YİD modeli ile modernize edilen 8 gümrük kapımızın toplam yatırım tutarı 265 milyon liradır. 2012 yılında 4 gümrük kapımız ile 1 lojistik merkezimiz için 249 milyon lira yatırımın öngörüldüğü dikkate alındığında genel bütçe imkanları ile bu yatırımları gerçekleştirmenin zorluğu ortadadır."

- "Tüm gümrük kapılarımızın yönetim, denetim ve sorumluluğu Bakanlığımıza aittir"

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine (TOBB) yapılan görevlendirmelerin, Yüksek Planlama Kurulu tarafından verilen yetkilere dayanılarak gerçekleştirildiği belirtilen açıklamada, tüm gümrük kapılarının yönetim, denetim ve sorumluluğunun Bakanlığa ait olduğu ifade edildi.

TOBB'a bağlı bir kurum olan Gümrük ve Turizm İşletmeleri'nin (GTİ), sadece sosyal alan olarak nitelendirilecek işletmeleri çalıştırdığı aktarılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Söz konusu işletmelerin de Bakanlığımıza yakışır şekilde çalıştırılması amacıyla sürekli bir denetim uygulanmaktadır. Bu işletmelerde görev yapan tüm personelin maaşı da GTİ tarafından karşılanmaktadır. Habere konu edilen Habur Gümrük Kapısının tahmini yatırım maliyeti 17 milyon 900 bin lira olarak, işin uygulama sözleşmesinde yer almış ancak işin gerçekleşen maliyeti yaklaşık 52 milyon 500 bin lirayı bulmuştur.

Değişkenlik nedenlerinin ekonomik konjonktürün yanında, ülke güvenliği, dış politika argümanları Bakanlığımız görev alanında belirleyici unsurlar olup bunlarında maliyet ve gelir kalemleri üzerindeki etkileri ani ve büyük ölçekli olabileceği ve bunların önceden öngörülmesinin çok zor olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Kaldı ki işletici kuruluşta bu görevlendirmelerde risk almaktadır. Örneğin TOBB tarafından 31 milyon lira harcanarak modernize edilen Nusaybin Gümrük Kapısı, Suriye'deki olaylar nedeniyle işletmeye açılamamış iç gümrük olarak hizmet vermesi yoluna gidilmiştir.

Haberde ifade edildiği gibi devlet milyonlarca zarara uğratılmamıştır. Aksine devletin cebinden beş kuruş para harcamadan gümrük kapılarımız modernize edilmiştir. Tüm dünyanın örnek gösterdiği bu uygulamayı devletin zarara uğradığı şeklinde yansıtmak en basit ifadeyle haksızlıktır."