Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Sadıkoğlu, tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını sebebiyle ülke olarak zor bir dönemden geçildiğini belirterek, TOBB’un sürecin başından beri salgının ekonomik ve sosyal hayata etkisini azaltmaya yönelik çalışmalarına dikkat çekti. 

Sadıkoğlu, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, ilgili Bakanlar ve sektör meclisleri başkanlarının birçok kez bir araya geldiği video konferans yoluyla yapılan görüşmelerde, sektörün karşılaştığı ve karşılaşabileceği olası sıkıntıların masaya yatırıldığını ve bu görüşmeler neticesinde birçok sıkıntıya zaman kaybetmeden çözüm geliştirilebildiğini ifade etti. 

Meclis Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu’na sektörün sorunlarını tespit etmekteki başarısı ve takibini yapmaktaki gayretinden dolayı teşekkür eden Sadıkoğlu, TOBB olarak bu sorunların çözüme kavuşması için her türlü desteğe hazır olduklarına değindi.

Toplantının ilk gündem maddesi kapsamında, Meclis bünyesinde çevre ile ilgili konularda proaktif olmak için oluşturulan Çevre Çalışma Komisyonu tarafından, dayanıklı tüketim malları sektörünün yanında birçok sanayi sektörünü yakından ilgilendiren Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) ile ilgili yaşanan gelişmelerden bahsedildi. 

Sonrasında; GEKAP beyannamelerinin ertelenmesi talebinin bir çok platformda dile getirildiği ve buna bağlı olarak 22 Mart 2020’de GEKAP Beyannamesi Genel Tebliği’nde yapılan değişiklik ile beyan dönemlerinin yeniden belirlendiği bilgisi verildi. Ancak bu dönemler baz alındığında Ocak-Haziran aylarına ilişkin beyan/ödeme işlemlerinin 01.07.2020 – 31.07.2020 arası gerçekleştirilmesi beklendiğine, COVID-19 salgını süresince, üretim ve istihdam alanındaki sorumluluklarının bilincinde faaliyetlerini sürdürmekte olan sanayi kuruluşları olarak GEKAP uygulamasının sektöre ek yük getireceğine dikkat çekildi.

Toplantıda alınan ortak karar ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığına; COVID-19 salgınının olumsuz etkilerini en aza indirgeyerek bu uygulamanın hayata geçirilebilmesi için 31 Aralık 2019 tarih ve 30995 sayılı Resmî Gazete’ de yayınlanan GEKAP Yönetmeliğinin 16. maddesindeki yürürlük tarihinin 1.1.2021 olarak değiştirilmesine yönelik Meclis talebinin iletilmesine karar verildi.

Toplantı gündemi kapsamında; Elektronik Cihazlar İmalatçıları Derneği (ECİD) tarafından elektronik cihazlarda iç satış adetleri ve ihracat rakamları, İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) tarafından ise; dayanıklı tüketim malları (DTM) 2019-2020 genel bakış, alt grup bazında değerlendirmeler ve DTM’nin Türkiye ihracatındaki payı başlıklarıyla sektörel ihracat verilerinin güncel hali paylaşıldı. ECİD verilerine göre; Ocak-Nisan kümülatif verilerine bakıldığında; iç pazarda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %2,7 artış olduğu, ihracat ve üretimde ise sırasıyla %27,2 ve %21,3 azalma gerçekleştiği bilgisi paylaşıldı. İMMİB sunumunda ise; DTM ürünlerinin 2020 Ocak-Nisan kümülatif verilerine bakıldığında; bir önceki yılın aynı dönemine göre değer olarak %13,7, miktar olarak ise %11,2 azalma görüldü. Ülke bazında bakıldığında ihracatta en büyük payın %62 ile yine AB olduğu belirtildi. DTM ürünlerinin teknoloji yoğunluğuna göre ihracatına bakıldığında, aynı dönemde yüksek teknolojide  değer ve KG birim fiyatta bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla %23 ve % 11 azalma görüldüğü, orta-yüksek teknolojide ise değer olarak %11 azalma olurken KG birim fiyatta %1 gibi ufak bir artış olduğu bilgisi paylaşıldı. 

Sonrasında; Koç Holding Ekonomik Araştırmalar Koordinatörü Ahmet Çimenoğlu tarafından Dünya ve Türkiye’nin ekonomik görünümü hakkında bilgiler sunuldu. Çimenoğlu, dünyada 2020’ye yönelik beklentilerin pek parlak olmadığını, IMF’nin 2020 senesinde dünya ekonomisi için %3’lük daralma beklentisi olduğuna, bu oranın gelişmiş ülkeler için - %6,1 olduğu bilgisini paylaştı. İhracat yoğunluğumuz açısından bakıldığında Euro bölgesi için %7,5 daralma beklentisinin dikkat çekici olduğuna değindi. 2020 yılı başında başlayan ve Covid19 ile birlikte artan yabancı yatırımcıların sermaye çıkışlarına da değindikten sonra, Türkiye özelinde veriler paylaştı. Son 6 aydır büyüyen sanayi üretiminin Mart Ayında  %2 azaldığını, konut ve otomotiv sektöründe Mart Ayında satışlarda keskin düşüşler olurken, beyaz eşyanın normal seyrini koruduğunu belirtti. Turist sayısı Mart’ta %68 azalırken, aylık bazda gelen turist sayısının 2008 başından beri en düşük seviyeye indiğini ekledi. Kredi kartı harcamalarında Covid19 sürecinde geçtiğimiz 6 haftalık dönemde (20 Mart-1 Mayıs) toplam tüketimin %40’ını oluşturan market, elektrik-elektronik ve gıda alışverişi gibi kalemlerde tüketimin artmasına dikkat çekti. Başlayan normalleşme süreci ile birlikte Ağustos ayında ekonomide açılma gerçekleşirse yılın %3-5 seviyelerinde bir daralma ile kapatılabileceği öngörülebileceğini belirtti. 

Daha sonra, 18 Nisan 2020 ve 21 Nisan 2020 tarihlerinde yayımlanan İthalat Rejim Kararına Ek Kararlar ile; DTM sektörünü ciddi anlamda etkileyen demir-çelik ve bazı sanayi ürünlerine getirilen ilave gümrük vergisi gündeme getirildi. Komponentlerdeki gümrük vergisi artışının, DTM ürünlerinde girdi maliyetlerini büyük oranda arttıracağı ve bu durumun ihracattaki rekabetçiliği olumsuz etkileyeceği belirtildi. Özellikle demir-çelik ürünlerine yönelik ilave gümrük vergilerinin eski seviyesine getirilmesi ve hatta bu kritik dönemde sıfırlanması konusunda Meclis olarak ivedilikle başvuruda bulunulduğu ancak ilgili olabilecek başka platformlarda da konunun tekrar gündeme getirilebileceği değerlendirildi.

Toplantıda son olarak Meclis üyesi ve aynı zamanda Arçelik Ar-Ge Kooordinatörü Mustafa Uğuz tarafından, 5G/6G teknolojileri ile birlikte, AB Komisyonu’nun Şubat 2019’da açıkladığı AB Dijital Stratejisi, Al Stratejisi ve Data Stratejisi ile ilgili bilgilendirici sunumlar yapıldı. Uğuz, Yeni Avrupa Komisyon’unun dijitalleşme kapsamında özellikle veri stratejisi, yapay zeka ve bu kapsamların sanayiye nasıl uygulanacağına ilişkin kapsamlı yol haritaları üzerinde çalıştığını hatırlattı. AB’nin dijital bağımsızlık konusunu ön plana çıkardığı, bu kapsamda küresel platformlara bağlı olan veri altyapılarına karşılık başlattığı GAIA-X inisiyatifinin kritik görüldüğü, ayrıca AB strateji belgelerinde 5G/6G teknolojisinin bağlantılı altyapının yapı taşı olarak görüldüğüne dikkat çekti.