Hisarcıklıoğlu, Türkiye-ABD ticari ilişkilerini değerlendirdi

19.06.2020 / Ankara

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye ile ABD'nin ticaret ilişkilerinde Serbest Ticaret Anlaşması'nın önemli olduğunu belirterek, "Serbest Ticaret Anlaşması yolunda, süreci hızlandırmak için iki ülke arasında Tercihli Ticaret Anlaşması çok yardımcı olacaktır. Bu gerçekleşirse her iki ülke için kazan-kazan durumu olacaktır." dedi.

ABD Ticaret Odası - ABD-Türkiye İş Konseyi ve Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB) işbirliğinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile video konferans aracılığıyla toplantı gerçekleştirildi. Toplantı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ve ABD Ticaret Odası Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı Myron Brilliant’ın açılış konuşmaları ile başladı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay konuşmaların ardından, ABD Ticaret Odası ABD-Türkiye İş Konseyi Genel Müdürü Jennifer Miel moderatörlüğünde ABD Ticaret Odası üye şirketleri tarafından yöneltilen soruları cevapladı.

ABD Ticaret Odası ve TOBB arasında uzun vadeli bir iş birliği olduğuna işaret eden Hisarcıklıoğlu, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımları engelleyen konuları çözmek için birlikte çalıştıklarını ve iş birliğini sürdüreceklerini söyledi.

- "Türkiye Çin'e iyi bir alternatif olabilir"

Hisarcıklıoğlu, iş insanlarının kriz zamanlarında her zaman fırsatları gördüğünü dile getirerek, "Çin'in iç ve dış ticaretinde önemli düşüşler olduğunu biliyoruz. Gelişmiş ekonomisi ve nitelikli iş gücü sayesinde Türkiye'nin Çin'e iyi bir alternatif olabileceğine inanıyoruz." diye konuştu.

Türkiye'nin bugün bir sanayi devi olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, Avrupa'nın tekstil, beyaz eşya, otomotiv, demir-çelik, züccaciye, gıda ve mobilya sektörlerinde en büyük tedarikçisi olduğunu bildirdi.

Hisarcıklıoğlu, krizden daha güçlü ve iki ülkenin birbirine daha yakın şekilde çıkabilmesinin mümkün olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmak için belirli konularda liderlerimizin desteğine ihtiyacımız var. Serbest Ticaret Anlaşması'nın her iki ülke için çok önemli olduğunu biliyoruz. ABD mevcut ticaret anlaşmalarını yeniden müzakere ederken, TOBB ve ABD Ticaret Odası da ikili Serbest Ticaret Anlaşması'nı savunmaya devam edecek. Serbest Ticaret Anlaşması yolunda, süreci hızlandırmak için iki ülke arasında Tercihli Ticaret Anlaşması çok yardımcı olacaktır. Bu gerçekleşirse her iki ülke için kazan-kazan durumu olacaktır."

- "Üçüncü ülkelerde birlikte yapılabilecek çok şey var"

İki ülkenin inovasyon ve yeni teknolojilerde stratejik iş birliğini teşvik etmeye odaklanabileceğini dile getiren Hisarcıklıoğlu, Kovid-19 sonrası dönemde öncelik verilecek diğer sektörlerin ise inşaat ve altyapı olduğunu ifade etti.

Hisarcıklıoğlu, "Türk müteahhitler, yabancı proje sayısı bakımından Çin'den sonra dünyada ikinci sırada yer alıyor. Üçüncü ülkelerde birlikte yapılabilecek çok şey var." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'ne de yeniden dahil edilmesi gerektiğini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, çelik ve alüminyuma ilave gümrük vergisini öngören "Section 232" kararının da gündemde olmaması gerektiğinin altını çizdi.

- "Tek taraflı, ayrımcı vergilerden kaçınılmalı"

Hisarcıklıoğlu, Türkiye'den ithal edilen makarna, çelik ve son olarak yatak gibi ürünlere yönelik yürütülen anti-damping ve benzeri soruşturmalardan kaçınılması gerektiğini dile getirdi.

TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, "Bu önlemler ABD-Türkiye özel sektör iş birliğine zarar verecektir. Amerikalı politika yapıcıların anti-damping uygulamaları yerine kazan-kazan stratejisini izleyeceklerini umuyorum. Bu strateji, iki ülke arasında karşılıklı ekonomik fayda sağlayacaktır." dedi.

ABD'nin dijital hizmet vergisi uygulayan ülkeler hakkında inceleme başlatmasına da değinen Hisarcıklıoğlu, "Söz konusu soruşturmanın sonucunun Türkiye'nin ABD'ye ihracatında yeni gümrük vergilerine yol açabileceğinin farkındayız. Taraflar, tek taraflı, ayrımcı vergilerden kaçınmalıdır." diye konuştu.

-Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da her iki ticaret odasının da Kovid-19'un olumsuz etkileri konusunda iş birliği yaptığını belirterek, "Türkiye- ABD ekonomik iş birliği bu zor zamanlarda gelişmeye devam edecektir ve hatta bu krizden yeni fırsatlar çıkaracaktır." diye konuştu.

Oktay, ABD ve Türkiye arasındaki ortaklığın 70 yıldan uzun süredir devam ettiğini vurgulayarak, "Özellikle Suriye, Türkiye ve ABD'nin ortak amaç ve çıkar doğrultusunda birlikte çalışmasını gerektiren önemli bir çatışma alanı olmayı sürdürüyor." dedi.

Oktay, Türkiye ve ABD arasında, FETÖ ile mücadele, YPG/PKK, F-35 anlaşması, "ABD yasama organlarının Türkiye'ye önyargılı yaklaşımı" gibi konularda hala farklı düşünceler olduğunu vurgulayarak, "ABD iş toplumunun, iki ülke arasındaki bu farkların farkında olması ve bunların ABD'ye en az maliyetle ve ilişkimize maksimum faydalı olabilecek şekilde çözülebileceğini bilmesi son derece önemlidir." ifadelerini kullandı.

ABD ve Türkiye arasındaki ticaret ve iş ortaklıklarının son 10 yılda arttığını vurgulayan Oktay, "Son yıllarda büyük hacimli ticaret ve yatırım ile ticari dengede gelişme görsek bile, iki ülke arasındaki potansiyele bakıldığında bunlar yeterli değil. Erdoğan ve Trump arasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hedefine bakıldığında buna henüz ulaşılmadı. Türkiye bu hedefi gerçekleştirme sözüne bağlılığını sürdürüyor." yorumunda bulundu.

Oktay, iki ülke arasındaki ticaret hacmi hedefinin yakalanması için, somut ve elle tutulur çözümler bulunması gerektiğinin altını çizerek, ABD ve Türkiye arasında ihracatın geliştirilebileceği alanlara ilişkin bakanlar seviyesinde görüşmelerin sürdüğünü dile getirdi.

ABD'de yaklaşan seçimlerin, iki ülke arasındaki ticarete etkilerinin azaltılması için çalışılması gerektiğini söyleyen Oktay, ABD ve Türkiye'nin öncelik verdiği sektörler arasında, kıyafet, ev tekstili, mobilya, mücevherat, beyaz eşya ve inşaat malzemeleri olduğunu belirtti.

Oktay, "Aynı zamanda, Türkiye'nin ABD'nin çelik ve alüminyum gümrük vergilerinden muaf tutulması gerektiğine inanıyoruz. ABD Ticaret Temsilcisinin Türkiye de dahil bazı ülkelere yönelik dijital servis vergi soruşturmasından da endişeliyiz. Son zamanlarda yaptığımız dijital hizmet vergisi başvurusunun, herhangi bir ülkeyi hedef almadığını ya da herhangi bir ülkenin lehine olmadığının altını çizmeliyim. Dijital ekonomi büyüdükçe, kar ve kar marjinleri de bu doğrultuda büyüyor." yorumunda bulundu.

- "Yıl sonunda pozitif bir ekonomik büyüme için çalışıyoruz"

Oktay, Kovid-19 salgınının zirvesinde Türkiye'nin küresel tedarik ve lojistik zincirinde güvenilir bir merkez olduğunu kanıtladığını belirterek, "Tedarik zincirinin güvenilirliği daha önemli hale geldikçe, Türkiye'nin güçlü üretim altyapısının yanı sıra genç ve vasıflı iş gücünün, üretim kabiliyetlerini çeşitlendirmeyi düşünün ABD'li yatırımcılar için daha cazip hale geleceğini umuyoruz." dedi.

Türkiye'de yaklaşık 2 bin Amerikan şirketinin faaliyet gösterdiğine işaret eden Oktay, Türkiye'nin daha fazlasını karşılamaya hazır olduğunu dile getirdi.

Oktay, gelişmekte olan birçok ülkeyle karşılaştırıldığında Türkiye'nin pazara erişim için geniş fırsatlar sunduğunu vurgulayarak, ülkenin daha güçlü, rekabetçi ve liberal bir iş ortamı oluşturmaya kendini adadığını aktardı.

Türkiye ekonomisinin bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,5 büyüdüğünü anımsatan Oktay, "Kovid-19 önlemleri nedeniyle ikinci çeyrekte bir daralma beklenmesine rağmen, yıl sonunda pozitif bir ekonomik büyüme için çalışıyoruz." diye konuştu.

- "Dijitalleşmede öncü rol oynamaya kararlıyız"

Oktay, Türkiye'nin üretim potansiyeli, insan kaynakları ve yabancı yatırımcılara sunduğu imkanlarla cazibe merkezi olmaya devam ettiğinin altını çizerek, yabancı şirketler ile yerli firmalar arasında ayrım yapılmadığını, Türkiye'nin tüm yasal prosedürleri sadeleştirerek ve bürokratik engelleri ortadan kaldırarak iş yapmayı kolaylaştırmayı hedeflediğini ifade etti.

Türkiye'nin Dünya Bankası'nın İş Yapma Kolaylığı Endeksinde bu yıl 10 göstergenin 6'sında gelişme gösterdiğine dikkati çeken Oktay, hedefin iş yapma kolaylığı konusunda ilk 20 ülkenin arasına girmek olduğunu kaydetti.

Oktay, Türkiye'nin teknolojik dönüşümüne hizmet edecek projelerle de ilgilendiklerini belirterek, "Dijitalleşme, enerji, akıllı altyapı ve şehirler gibi yeni yatırım alanları belirlemeye dikkat ediyoruz. Kovid-19, özellikle dijital ekonominin ve dijitalleşmenin herkesin gündemindeki önemini vurguluyor. Türkiye olarak buna adapte olmaya ve dijitalleşmede öncü rol oynamaya kararlıyız." dedi.

- "Üreticilerimiz güvenirliklerini kanıtladı"

Türkiye'nin geçen yıl itibarıyla Avrupa ve Orta Asya bölgesinde ABD'den en çok sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithal eden ikinci ülke olduğunu belirten Oktay, ABD'nin doğal gaz tedariğinde şubatta Türkiye'nin geleneksel tedarikçilerini geçtiğini, LNG'nin rekabetçi fiyatlarının Türk firmalarını gelecek dönemde Amerikan enerji tedarikçileriyle daha fazla anlaşma yapmaya teşvik edeceğini dile getirdi. Oktay, yenilenebilir enerjinin de Türkiye ve ABD yatırım ilişkilerinde büyüyen bir alan olarak öne çıktığını kaydetti.

İki ülkenin savunma sanayisindeki iş birliklerine de değinen Oktay, Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman, Raytheon, Sikorsky gibi şirketlerin Türk üreticilerden kritik malzemeleri satın almaya devam ettiğinin altını çizdi.

Oktay, iki ülkenin F-35 ve T129 ATAK helikopterleri gibi projelerde de iş birliği olduğunu hatırlatarak, Türkiye'nin F-35 teknolojisini tehlikeye atmak istemediğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, "Üreticilerimiz, pandemiye ve F-35 programında haksız bir şekilde askıya alınmamıza rağmen, uçakların kilit parçalarını tedarik etmeye devam ederek güvenilirliklerini kanıtladılar." dedi.

ABD hükümetinin raporlarının Türkiye'nin programda askıya alınmasının uçakların kritik bileşenleri için üretim riski oluşturduğunu, üretim zamanlamasını geciktirdiği ve maliyeti artırdığını gösterdiğini aktaran Oktay, savunma alanındaki kısıtlamaların sona ermesi gerektiğini ifade etti.

Türkiye ve ABD arasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi ve Dijital Hizmet Vergisi'ne ilişkin bir soru üzerine Oktay, iki ülke arasındaki ticarette çeşitli engeller olduğunu ancak Dijital Hizmet Vergisinin bu engellerden biri olmadığını söyledi.

Dijitalleşmenin, en çok önem verdikleri alanlardan biri olduğunun altını çizen Oktay, elektronik ticaretin çok hızlı büyüdüğünü, Türkiye'deki e-ticaret firmalarının daha da gelişmesinin birincil öncelikleri haline geldiğini dile getirdi.

Oktay, Dijital Hizmet Vergisi oranının yüzde 7,5 olduğunu anımsatarak bunun, yerel firmaların gelişmesini teşvik etmek amacıyla yapılan anketlere dayandığını, ihtiyaçlara göre yeniden değerlendirileceğini ifade etti.

- Dijital Hizmet Vergisi sadece ABD'ye yönelik değil

Oktay, "Belki de ABD'li şirketler için doğru strateji ya Türkiye'de yatırım yapmak ya da Türkiye'de bir ortak bulmak olabilir." dedi.

Dijital Hizmet Vergisi'nin sadece ABD'ye yönelik bir vergi olmadığına dikkati çeken Oktay, bunun Türkiye'de hizmet veren tüm firmalar için geçerli olduğunu ifade etti.

Oktay, "Dijital Hizmet Vergisi'ne verilen yanıt Türkiye'yi Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'nden (GTS) çıkarmak, soruşturma başlatmak veya her iki ülkenin iş dünyası için daha fazla engel getirmek gibi bir şey olmamalıdır. Bu, daha çok zarar verir." diye konuştu.

Türkiye'nin tüm negatif konuları pozitife çevirmeye çalıştığını ve sorunları birbirinden ayrı ele aldığını anlatan Oktay, "Biz bir konuyu asla bir diğeriyle karıştırmıyoruz. Biz hiçbir zaman F-35 ile S400'leri ya da diğer siyasi konuları karıştırmıyoruz. Türkiye olarak tüm bu sorunlarla tek tek başa çıkmayı öğrendik. Bu konuların hepsini tek bir kefeye koymuyor, ayırıyoruz ve tek tek çözüyoruz." diye konuştu.

- “Biz kendi savunma ihtiyacımızın neredeyse yüzde 70’ini yerel pazardan karşılıyoruz"

Türkiye’nin savunma endüstrisinin son yıllarda yükselişte olduğunu vurgulayan Oktay, şöyle devam etti: “Biz kendi savunma ihtiyacımızın neredeyse yüzde 70’ini yerel pazardan karşılıyoruz. Bu, aynı zamanda bizim diğer ülkelerle iş birliği yapabileceğimiz bir alan. ABD ile de bu konuda çalışıyoruz."

Oktay, Türkiye ve ABD’nin savunma alanında jet sistemlerinden yapay zekaya kadar birçok alanda iş birliği alanı olduğuna işaret ederek enerji sektöründe de iş birliği imkanları bulunduğuna dikkati çekti.

Sağlık sektöründe de ABD ile Türkiye arasında iş birliği imkanları olduğunu vurgulayan Oktay, "Kovid-19 döneminde sağlık sektörü alanındaki büyük iş birliği potansiyelini gördük. Son 18 yıldır sağlık alanına yatırım yaptık. Türkiye, en iyi sağlık hizmeti veren ülkelerden birisi." dedi.

ABD ile Türkiye arasında elektrikli araba konusunda da iş birliği potansiyeline işaret eden Oktay, "Bir kere çalışmaya başladığımızda, bizi bir araya getiren mevzuların, bizi birbirimizden ayıran mevzulardan daha çok olduğunu göreceğiz. İşte o zaman herkes için kazan-kazan durumu ortaya çıkacak." değerlendirmesini yaptı.

(A.A.)